_{^{بسم الله الرحمن الرحيم}}

نكاتي پيرامون مجالس عزاداري حضرت سيدالشهداء عليه السلام

*محمدحسن برزگر

در ماه محرم به هر شهر و ده و آبادي كه پا مي گذاري شاهدبرپايي محافلي در ماتم سيد و سالار شهيدان حسين بن علي عليه السلام خواهي بود زيرا همانگونه كه فرموده اند عشق حسين چون آتشي است در دلها كه تا قيام قيامت سرد نخواهد شد. برگزاري اين آيينها علاوه بر اينكه به روح و جان آدمي آرامش مي بخشد چه بسا موجب آغاز حركتهايي سرنوشت ساز در ميان ملتها شود همانگونه كه انقلاب اسلامي ايران متاثر از آن بود و بالاتر آنكه به فرموده حضرت امام خميني(ره)اسلام را نيز همين محرم و صفر زنده نگهداشته است. بنابراين بهتر است آيين ها و سنتهاي اقامه عزاي سالار شهيدان را چون گوهري گرانبها پاسداري كنيم و با زدودن كاستيها و انحرافات از آن تاثيرات شگرف آن را در جامعه به نظاره بنشينيم. در اين مجال به برخي مشكلات و آسيبهاي موجود بصورت گذرا اشاره مي نمايم. اميد است متوليان امر اعم از دستگاههاي فرهنگي ، مسئولين هيئت ها و همه عزاداران و عاشقان اباعبدالله الحسين(ع) در حد توان و وسع خود گامي هر چند كوچك اما باارزش در راستاي اصلاح آنها و ارتقاي كيفيت محافل حسيني بردارند:

1- نداشتن برنامه زمانبندي متناسب با ظرفيت مستمعين. دوستي كه از يك مجلس عزاداري باز مي گشت از مداحي 100 دقيقه اي يك مداح محترم آنهم پس از چند سخنراني گلايه داشت!

2- در برخي مراسم حاضرين بيشتر به تماشاگري مشغولند تا عزاداري و كسب معرفت مانند برخي كارناولها كه در هياهوي آن اصل موضوع مغفول مي ماند.

3- توجه بيش از حد به پذيرايي و اطلاع رساني مكرر براي صرف شام! كما اينكه در سالهاي اخير شاهد تمايل بيشتر مردم به اين سمت هستيم. استاد قرائتي مي فرمودند به شخصي گفتند بيا برويم روضه گفت نه من شام خورده ام!!

4- توجه بيش از حد به استفاده از موسيقي به گونه اي كه در برخي هيئات برصداي نوحه خوان هم غلبه مي يابد يا دستجاتي كه صرفا مي نوازند بدون هيچ مداح و..

5- نوع پوششها، آرايش ظاهري، زنجير و سينه زدنهاي بعضا تصنعي و نمايشي كه حاكي از نوعي نمايشگري و خودنمايي در ايام اوج عزا و ماتم اهل بيت(ع) مي باشد. رشد آمار فروش فروشگاههاي لباس در ايام نزديك به محرم مويد همين موضوع است.

6- عزاداري دهه اول محرم بصورت كامل از سنتهاست هركدام هم نامي براي خود دارند از شب اول كه متعلق به مسلم بن عقيل است تا شب عاشورا. برخي محافل دو سه روزي مانده به عاشورا تازه برپا مي شوند.!

7- تعصب نابجاوشركت در جلسات هيئتي خاص بخاطر رودربايستي، نسبت فاميلي با متوليان و... به جاي انتخابگري بر اساس كيفيت برنامه هاي هيئت. و به راحتي فرصتي را كه در طول سال فقط يكبار پيش مي آيد از دست مي دهيم.

8- كمرنگ شدن مفاهيمي چون آرمانخواهي، به دنبال حقيقت بودن و تحول دروني در بين عزاداران و در نتيجه دچار هيئت بازي شدن، از اين هيئت به آن هيئت رفتن اما دريغ از تامل و تدبري هرچند كوتاه.

9- عدم توجه كافي به عبرتها و درسهاي عاشورا براي زندگي امروز ما در سخنرانيها و اشعار مداحان. نسبت فتنه هاي امروز و پيش روي با عوامل ايجاد حادثه عاشورا چيست؟ امام راحل(ره) فرمودند كربلا در راس مسائل سياسي است و بايد ابعاد سياسي كربلا را براي مردم بيان كرد.

10- عدم معرفي و شناساندن برخي شخصيتها ي حاضر در صحنه كربلا نظير زهير، اشعث و... براي ايجاد همان بصيرتي كه مقام معظم رهبري در تبيين آن فرمودند بصيرت يعني اينكه بدانيم شمري كه سر از حسين(ع) بريد همان جانباز صفين است كه تا مرز شهادت پيش رفت.

11- ارتكاب برخي معاصي و عدم رعايت حقوق ديگران در جلسات عزاداري مانند قضا شدن نماز بخاطر طولاني شدن مراسم، آزار همسايه ها از صداي بلندگو ...امام خميني (ره) فرمودند:" و يک کلمه ای که اين نصيحتی است به اينهايی که در روضه خوانی‌ها – عرض می کنم – در مجالسی که دارند، در تکيه ها، در اين‌طور چيزهايی که دارند، که توجه به ضعفای مردم بکنند. در بين مردم مريض هست، در بين مردم ضعيف هست، در بين مردم اشخاصی هستند پيرمرد، اشخاصی هستند پيرزن و ضعيف، صداها زياد نباشد که مردم را منزجر کند. بلندگوها را بيرون نگذاريد که فريادش همه مردم را منزجر کند. بلندگوها رادر داخل مسجد بگذاريد، و اين‌طور نباشد که بخواهيد اطاعت خدا را بکنيد خدای نخواسته، معصيت بشود."

12- دينداري واقعي چيست؟ قاتلين حسين هم نماز مي خواندند و به قول خودشان قربه الي الله شمشير مي زدند. چند درصد مستمعين جواب سوال ابتداي سطر را مي دانند؟ آيا به حد كافي به آن پرداخته ايم؟!

13- تفرق در محافل عزاداري و تشكيل هيئتهاي متعدد در يك محدوده جغرافيايي كوچك كه نه تنها از شكوه و عظمت عزاداريها كاسته بلكه محتواي جلسات را هم تنزل داده است.

14- آنچه از زمانهاي نه چندان دور به ياد مي آيد مساجد همواره در كانون مجالس عزاداري قرار داشته اند و چه بسا همين باعث الفت مهمانان چندروزه محرم با مساجد مي گرديد. اما اكنون مساجد تا حدودي از محوريت در عزاداريهاي محرم دور شده اند.

15- بروز پديده نابهنجار چشم و هم چشمي و خودبرتربيني بين برخي هيئتها و تلاش براي افزودن بر تزئينات و تشريفات و علائم ودعوت از مداحان سرشناس و... براستي اگر وابستگيهاي نفساني ترك نشود حكايت عاشورا برايمان بهره اي خواهد داشت و آيا محافلمان تاثيرگذار خواهد بود؟

16- عدم استفاده خطبا از فناوريهاي روز در ارائه مطالب سخنراني مثلا نمايش خلاصه و نكات برگزيده اي از سخنراني بصورت پاورپوينت تا موضوع براي مخاطب ماندگار شود و بتواند بعدا نيز براي استفاده به آن رجوع كند.

17- اگرچه دادن نذورات از سنتها و اعتقادات شيعيان در ايام محرم است اما ميتوان از اسرافها و ريخت و پاشهاي غيرضرور كاست و در اقدامي هدفمند و خيرخواهانه در راه رفع فقر از جامعه بكار گرفت.

18- خالي بودن محتواي اشعار برخي مداحان از محتواي حماسي و اخلاقي. بايد مظلوميت را با عزت و اقتدار در صحنه كربلا در هم آميخت.احساسات را عاقلانه تحريك كرد و نبايد براي گريه بر سر حسين(ع) تفكر حسين(ع) كه گوشه اي از آن همان عزت و كرامت نفس است را سر بريد!!

ذكر اين نكته ضروري است كه نبايد به واسطه بيان آسيبها و كاستيها، اصل عزاداري را مورد خدشه قرار داد بلكه بايد با شناسايي كمبودها و رفع انها بر عظمت، شكوه و محتواي محافل عزاداري افزود. قطعا اگر كسي بخواهد براي انجام يك كار خوب، كار خوب ديگري را تعطيل نمايد قابل قبول نيست، بايد عزاداري كرد ولي به گونه اي هم برنامه ريزي كرد تا نماز صبح عزادار قضا نشود، بايد از عزادار حسيني پذيرايي كرد ولي به كسب معرفت و بصيرت او در هيئت بيشتر بها داد، بايد..........

انشاءالله خداوند نام ما را در زمره عزادارن واقعي ابا عبدالله الحسين (ع) قرار دهد.

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا